Ons verhaal

“De dood, we konden er niet over praten. Want we wisten niet waarover. Zo iets zo groots en kwetsbaars. Totdat ik op de 'interviewstoel' ging zitten.”

Eduard de Leeuw (1956 - 2022)

Voor papa.

Praten over het leven is anders wanneer de eindstreep in zicht is. Het wordt fundamenteler, essentiëler. Opeens kan het leven worden beschouwd als iets wat eindig is. We praten er niet graag over, of we weten niet hoe we erover moeten praten. Althans, zo ging het bij Joey toen zijn vader op 26 september 2022 overleed.

Ik wilde mijn vader interviewen om hem te vereeuwigen en zodat mijn kinderen hem konden ontmoeten.

Alleen wist ik op 28 augustus 2022, toen ik het interview met hem deed, niet dat hij nog maar andere halve maand zou leven.

Het was spannend om echt even de tijd te nemen om met mijn vader te praten over zijn leven. Hij was geen grote prater; hij hield het liefst alles voor zichzelf en loste alles zelf op. Iets wat hij van zijn vader heeft geleerd, hoorde ik tijdens het gesprek. De dood, we konden er niet over praten. Want we wisten niet waarover. Zo iets groots en kwetsbaars.

Totdat ik op de ‘interviewstoel’ ging zitten. Het was namelijk makkelijker om rechtstreeks tegen de camera’s te praten dan naar mij toe. Dat voelde te persoonlijk en te kwetsbaar. Hij praatte nu tegen zijn kleinkinderen, tegen zijn broers zijn zussen en vrienden.

Zo kon hij praten over zijn leven en de dood.

Nu terugkijkend op het interview, realiseer ik me dat ik de essentie van mijn vader heb kunnen vangen: Hoe hij in het leven stond, wat hij belangrijk vond, waarom hij bepaalde keuzes heeft gemaakt en wat hij waardevol achtte. Sterk zijn voor je gezin en een eenvoudig leven, 'simpel' noemde hij het. Hij kon precies vertellen hoe het einde voor hem zou uitzien (Wat uiteindelijk ook klopte): Familie en vrienden om hem heen, wachtend totdat de dokter kwam.

Op 26 september om 17:10 kreeg hij euthanasie.

Zijn laatste woorden waren: “Ik wist niet dat een mens zo moe kon zijn”.

En nu zijn zijn laatste woorden de woorden van het interview. Meer kan hij niet meer zeggen, maar wij, de nabestaanden, kunnen wel weer naar hem kijken en zijn stem horen. Het is een krachtige opname geworden die we al op verschillende momenten met de hele familie hebben bekeken. Zoals met kerst, was hij er toch een beetje bij.

Daarnaast is het ook een stuk rouwverwerking geweest. Het moment kiezen om met mijn vader te praten, het gesprek voeren en zelfs fragmenten afspelen op zijn uitvaart zijn voor mij heel helend geweest. Alsof ik er alles uit heb gehaald voor mijzelf om afscheid te nemen van mijn vader.